MAjor services

Major services ေတြကိုနည္းနည္းေလာက္ေလ့လာျကည့္ရေအာင္...ယူနစ္အတြက္ အေရးျကီးဆံုး လုပ္ေဆာင္မုွတစ္ခုျဖစ္တဲ့ init ကိုေျပာျပမယ္ .. init init ဆိုတာ ပထမဆံုးလုပ္ေဆာင္ခ်က္တစ္ခု အျဖစ္ယူနစ္စစ္စတမ္မွာ ရွိပါတယ္ ..သူစတင္ျပီဆိုတာနဲ တစ္ျခားလုပ္ငန္းေတြပါလိုက္ ပါဆာင္ရြက္လာပါတယ္ ..(checkin and mountung file system,strting daemons,etc) အစရွိသျဖင့္ေပါ့ ..အေျခခံ operation အေနနဲ init က ဖိုင္ getty ကိုဖန္တီးပါတယ္ .. ျပီးေတာ့ အသံုးျပုသူေတြ login ၀င္ခိုင္းျပီး မိဘမဲကိုေမြးစစာတဲ့အလုပ္ကို လုပ္ပါတယ္ .. ယူနစ္မွာ အာလံုးေသာျဖစ္စဥ္ေတြဟာ သစ္တစ္ပင္လိုပါပဲ ..ဒါေျကာင့္ ဖိုင္အမ်ိုးကြဲေလးေတြကို ေမြးစားလိုရတာပါ ..အကယ္လို system shutdown ျဖစ္သြားခ်ိန္မွာေတာ့ .. init က လုပ္ေဆာင္မွုအားလံုးကို ရပ္တန့္လိုက္ပါတယ္ ..ေမာင့္ပြိုင့္ကိုျပန္ပိတ္ပါတယ္ .. ပေရာစက္ဆာအလုပ္ကိုရပ္တန္ေပးပါတယ္ .. ျပီးေတာ့ က်န္တဲ့ျပုျပင္ထားတာေတြကိုလည္း ျပန္ပိတ္ပါတယ္ ..

Logins from terminals

တာမင္နယ္ကေန စ၀င္လာျပီတာနဲ့ console (X မရန္းထားေသးခင္) ကို getty program က ကာကြယ္ေပးထားပါတယ္ .. init စတာနဲ့ getty ကလည္းစလာပါတယ္ ..သူက တာမင္နယ္ကေန အသံုးျပုသူကို ၀င္ခြင့္ျပုလိုက္ပါတယ္ ..getty က အသံုးျပုသူနာမည္ကိုဖတ္ျပီး ေလာဒ့္အင္ပဂိုဂရမ္ကို ရန္းလိုက္ျပီးေတာ့ ပါတ္စ္၀ါဒ့္ကိုဖတ္ပါတယ္ .. အကယ္လို နာမည္ပါတ္စ္၀ါဒ္မွန္တယ္ဆိုရင္Login ပရိုဂရမ္ကို Shell က ရန္းလိုက္ပါတယ္ ..အကယ္လို အသံုးျပုမယ့္သူက ၀င္တာမွားတယ္ဆိုရင္ init ကေနgetty ပရိုဂရမ္အသစ္တစ္ခု ရန္းဖိုေျကာ္ျငာလိုက္တယ္ .....ကာနယ္ကေနျပီးေတာ့ေလာဒ့္အင္၀င္ဖို အစီအစဥ္မရွိဘူးဆိုရင္ ..အားလံုးကို system program ကပဲကိုင္ထားပါေတာ့တယ္. ..

Syslog

သူကေတာ့ ကာနယ္နဲ system program မ်ားစြာက အဲယာေတြ . သတိေပးခ်က္ေတြ နဲ အျခားမက္ေဆဒ့္ေတြကို ထုတ္ေပးပါတယ္ .. တစ္ခါတစ္ရံ အေရးျကီးတဲ့မက္ေဆဒ္ကို ျမင္ရျပီးေတာ့ သူတိုက ဖိုင္အသစ္တစ္ခုကိုေရးနိုင္ပါတယ္ ...အဲ့ဒီလိုရန္းေနတဲ့ပရိုဂရမ္ကေတာ့ syslog ပဲျဖစ္ပါတယ္ ...သူကေနျပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ဖိုလိုေနတာေတြကို မက္ေဆဒ့္အတိုေလးေတြနဲေဖာ္ျပေပးတယ္ ..

Periodic command execution : cron and at

 ရိုးရိုးသာမန္အသံုးျပုသူေကာ administrators ေကာဟာ တစ္ခါတစ္ရံမွာ periodically command ကိုအသံုးျပုဖိုလိုအပ္ပါတယ္ .. ဥပမာ  အက္ဒမင္တစ္ေယာက္က dir ထဲက ဖိုင္အပိုေတြကို ဖ်က္သင့္ပါတယ္ ..  (/tmp and /var/tmp) ထဲက ဖိုင္အေဟာင္းေတြဟာ disks ထဲမွာျပည့္လာျပီး အဲဒီဖိုင္ေတြကို ဘယ္ပရိုဂရမ္ကမွ ဖ်က္ေပးမွာ မဟုတ္ပါဘူး ..
 Corn service ဆိုတာကို အသံုးျပုသူတိုင္းအတြက္ corntab ဖိုင္တစ္ခုဖန္တီးခြင့္ရွိပါတယ္ .. သူကဘာလုပ္ေပးလည္းဆိုေတာ့ အဲဒီဖိုင္ထဲမွာ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘာလုပ္မယ္ .. ဘာကိုရန္းမယ္ဆိုတဲ့ ကြန္မန္းေတြကို စာရင္းနဲ့တစ္ကြလုပ္ထားနိုင္ျပီး .. သက္မွတ္ခ်ိန္ သက္မွတ္ေပးတဲ့ အလုပ္ကို လုပ္ေပး မွာျဖစ္ပါတယ္  ..At services ကေတာ့ Corn နဲဆင္တူပါတယ္ ..ဒါေပမယ့္ သူကေတာ့ တစ္ျကိမ္ပဲ အသက္၀င္ပါတယ္ ..သူကို အျကိမ္ျကိမ္ျပန္လုပ္ခြင့္မရပါဘူး ....Networking ဒါကေတာ့ ကြန္ပ်ုတာေတြ နွစ္လံုး ဒါမွမဟုတ္ နွစ္လံုးထက္ပိုလာတဲ့အခု ဆက္သြယ္မွုျပုလုပ္တဲ့အပိုင္းပဲျဖစ္ပါတယ္ သူအတြက္ ဆက္သြယ္ျခင္းနည္းနာနိသယေတြနဲ အက်ိုးဆက္ေတြက အလြယ္တစ္ကူနားလည္ဖို မလြယ္ေပမယ့္ သူက အရမ္းကိုအသံုး၀င္တဲ့အရာပဲျဖစ္ပါတယ္

Network logins

နက္၀ါဒ္နဲေလာဒ့္အင္၀င္တာဟာ သာမန္ေလာဒ္အင္၀င္တာနဲ့ နည္းနည္းေတာ့ကြာျခားသြားပါတယ္ ..နက္၀ါဒ္ေလာဒ့္အင္၀င္တဲ့သူတစ္ေယာက္အတဿြက္ .. virtual network connection ကိုကန္သက္ေပးထားပါတယ္ ..ေနာက္ဘန္း၀ဒ့္ကိုမွီခိုေနတဲ့ ဘယ္ကိန္းဂဏန္းကိုမဆို အသံုးျပုနိုင္ပါတယ္ ..အဲ့ဒါေျကာင့္သူက virtual connection တိုင္းအတြက္ getty ကိုရန္းလိုမျဖစ္နိုင္ပါဘူး ..နက္၀ါဒ္ေလာဒ္အင္ျခင္းအေျမာက္အျမားရွိပါတယ္ ။အဲု့ဒီထဲကမွ telnet and ssh ဟာဆိုရင္ TCP/IP နက္၀ါဒ္မွ အဓိက မိန္းတစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္ ....အခုေခတ္ လင္းနစ္ေတြမွာ telnet and rlogin ဆိုတာ ပါ၀င္လာျပီး ssh အေနွာက္အယွက္မရွိ ssh နဲတြဲျပီး တင္ျပသံုးနိုင္ပါတယ္  Secure shell မွာ နက္၀ါဒကိုျဖတ္သန္းသြားလာတဲ့အခါမွ တစ္ျခားက သူေတြက်ူေက်ာ္၀င္ေရာက္မလာေအာင္ အသံုးျပုသူအတြက္နာမည္ေတြ ပါတ္စ္၀ါဒ္ေတြလိုအပ္ပါတယ္ .. နက္၀ါဒ္နဲ၀င္ျပီဆိုရင္ getty ေတြအုပ္စုလိုက္ရွိပါတယ္ .. တစ္ခုျခင္းစီမွာ ၀င္လာသမွ်ေတြကို မွတ္ထားပါတယ္ ..
ဆက္ရန္ ----->